Gừng trâu ruột vàng

Gừng trồng để lấy củ làm gia vị, làm mứt, kẹo, rượu và làm thuốc, chưng cất tinh dầu. Củ gừng tùy theo mục đích sử dụng có thể dùng tươi, khô hoặc qua chế biến. Thân rễ già khi khô cũng là một loại dược liệu trong Đông y. Dùng làm thuốc giải cảm, giải độc, trị ho và chứng đầy hơi, đau bụng… nhưng chủ yếu nhất vẫn là xuất khẩu.

Thành phần hóa học của gừng:
Trong củ gừng có khoảng 2 – 3% là tinh dầu. Bao gồm các chất như:
B-zingiberen (35%)
B-curcumenen (17%)
B-farnesen (10%)
Alcol monoterpenic( geraniol, linalol và borneol)
Zingeron
Shogaol
Zingerol
A-camphen
B-phelandren
Eucalyptol
Các gingerol
Gingeridion
Một số chất trong gừng tươi có thể bị phân hủy trong quá trình sấy hoặc lưu trữ gừng.

Sử dụng gừng thời điểm nào đem lại hiệu quả tốt nhất?
- Theo lương y Vũ Quốc Trung, nên sử dụng gừng vào ban ngày, nhất là vào buổi sáng, lúc này khí trong dạ dày nhiều, ăn/uống một chút gừng vào sẽ kiện tì ôn vị, khích lệ cho dương khí bốc lên, đem lại tác dụng tăng cường và thúc đẩy tuần hoàn máu, tốt cho tiêu hóa. Hạn chế dùng nhiều gừng buổi tối vì sẽ gây nóng trong, dễ khiến mất ngủ.
- Trong thời điểm mùa đông lạnh, nhiều người dễ bị lạnh bụng, khó tiêu, chân tay lạnh, mạch nhỏ, nhiều đờm, ho suyễn và thấp khớp. Trường hợp này, theo lương y Vũ Quốc Trung, có thể dùng 4-20 g gừng khô, gừng sao dưới dạng thuốc sắc hoặc tán nhuyễn để uống. 
- Để chữa ho lâu ngày và ợ hơi, dùng gừng sống giã lấy khoảng một thìa nước cốt trộn với một thìa mật ong đun nóng, chia ra uống dần từng ngụm nhỏ. Người bị đau lưng, đau vai gáy do lạnh, dùng rượu gừng làm thuốc xoa bóp, massage cơ để cơ bắp thả lỏng, hoặc chườm nóng vai gáy với gừng rang muối hột.
- Trường hợp đau xương khớp mùa lạnh, nên ngâm chân, tay hoặc tắm với nước thảo dược có thành phần gừng tươi hoặc lấy gừng rang với muối hột chườm lên vùng đau để giảm đau nhức.
- Cùng với đó, sử dụng gừng làm gia vị trong các bữa ăn hàng ngày giúp kích thích tiêu hóa. Ngày lạnh có thể dùng thêm một chút mứt gừng, trà gừng để giúp làm ấm cơ thể hơn. 
- Lưu ý: Không ăn gừng khi có dấu hiệu hư hỏng, dập thối vì có thể tạo ra độc tố gây hại cho sức khoẻ. Khi sử dụng gừng, chỉ nên rửa sạch phần đất cát, bụi bẩn bám ngoài vỏ, không nên gọt hết vỏ củ gừng vì phần vỏ cũng chứa nhiều công dụng tốt cho sức khỏe.
- Những ai không nên sử dụng nhiều gừng?
- Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, gừng là loại gia vị tốt nhưng không nên lạm dùng quá nhiều. Bởi gừng thuộc tính nhiệt nên khi ăn nhiều có thể gây khô miệng, khát nước, phát nhiệt trong người. Thậm chí theo một số lương y, dùng nhiều gừng quá 5g trên ngày có thể gây toét mắt, chảy nước mắt sống.
- Đặc biệt, một số người được khuyến cáo không nên dùng nhiều gừng như: Người có tạng nóng, hay nhiệt miệng, táo bón. Những người bị đau dạ dày cũng không nên ăn gừng vì thành phần của gừng bao gồm các chất chủ yếu hoạt động trên niêm mạc dạ dày, ruột và đại tràng. Tiêu thụ nhiều gừng có thể gây kích thích niêm mạc dạ dày, lâu dần có thể bào mòn niêm mạc thậm chí gây loét dạ dày.
- Cùng với đó, với những trường hợp bị sốt cao tuyệt đối không ăn gừng vì gừng có tính nhiệt càng làm cho thân nhiệt của người bệnh cao lên gây tổn thương các mạch máu, thậm chí xuất huyết. Người đang bị say nắng, vừa đi ngoài trời nắng cũng không nên uống nước gừng kẻo gặp hoạ.

Khi mua gừng tươi, để đảm bảo giữ được hương vị và gừng tươi lâu hơn, nên áp dụng các biện pháp bảo quản dưới đây:
1. Bảo quản gừng tươi trong ngăn mát tủ lạnh
- Trước khi cho gừng vào tủ lạnh để bảo quản, cần rửa sạch và để ráo nước. Sau đó dùng một lớp giấy bạc bọc kín củ gừng hoặc gói gừng vào một chiếc khăn khô rồi cho vào túi nhựa kín, giữ lạnh ở ngăn mát.
- Cũng có thể dùng một tờ giấy bạc hoặc màng bọc thực phẩm, sau đó quấn chặt quanh củ gừng tươi rồi để nơi thoáng mát. Với cách này, có thể bảo quản gừng trong thời gian khá lâu mà vẫn giữ được mùi thơm.
2. Trong tủ đông
- Gừng là một trong những gia vị có thể bảo quản tốt bằng phương pháp đông lạnh. Để bảo quản gừng trong ngăn đông, cần gọt vỏ, rửa sạch cả củ gừng, đặt vào các hộp đựng kín và trữ đông. 
- Hoặc có thể dùng màng bọc thực phẩm quấn quanh củ gừng. Nếu dùng các loại túi zip, cần ép hết không khí ra khỏi túi rồi mới cho vào ngăn đông để bảo quản.
- Gừng tươi bảo quản trong ngăn đá không cần mất thời gian rã đông trước khi sử dụng. Nên dùng dụng cụ để bào củ gừng đông lạnh với lượng vừa đủ theo nhu cầu và cất phần còn lại vào tủ đông.
3. Bảo quản gừng xay
- Gừng xay là nguyên liệu phù hợp để ướp một số món ăn trước khi chế biến. Để bảo quản gừng bằng phương pháp này, có thể gọt sạch vỏ gừng, cắt thành từng miếng nhỏ rồi xay nhuyễn. Sau đó, cho hỗn hợp gừng xay vào các khay đá nhỏ, để trong ngăn đá đến khi đông cứng.
- Mỗi khi cần sử dụng, có thể dễ dàng lấy một lượng vừa đủ mà không cần mất thời gian rã đông.
4. Bảo quản trong cát
- Bảo quản gừng trong cát rất đơn giản, nhưng lại vô cùng hiệu quả. Chỉ cần một chiếc đĩa hay rổ rộng. Sau đó cho đầy cát sạch và thật khô vào rổ hay đĩa, vùi gừng xuống đó rồi để nơi thoáng mát. 
- Cách này giúp bảo quản gừng rất tốt, giúp gừng tươi lâu và tránh bị khô.
5. Nghiền thành bột
- Cũng có thể đem gừng đi phơi khô hoặc sấy khô rồi nghiền thành dạng bột. Sau đó cho vào bình thủy tinh đậy kín, để ở nơi thoáng mát khi cần thì lấy ra sử dụng. 
- Gừng bột vẫn giữ được tối đa các chất cũng như mùi vị của gừng tươi.
6. Sấy khô
- Với cách bảo quản gừng tươi này, gừng được rửa sạch, để ráo nước sau đó thái thành từng miếng nhỏ đem trải đều lên khay rồi phơi khô hoặc sấy bằng lò nướng. Gừng sấy khô có thể sử dụng trong thời gian dài mà không làm mất đi mùi vị hay đặc tính cay nóng của gừng tươi. 
- Lưu ý, sau khi phơi hoặc sấy khô nên cho gừng khô vào các hộp thủy tinh đậy kín và bỏ cùng túi hút ẩm.
7. Ngâm gừng với giấm
- Ngâm gừng với giấm không chỉ là cách bảo quản gừng tươi lâu mà còn có thể tận dụng nước gừng ngâm. Gừng ngâm giấm sẽ giữ được độ tươi và mùi thơm vốn có. Ăn gừng ngâm giấm còn giúp đào thải được những chất cặn bã ra khỏi cơ thể, hỗ trợ tiêu mỡ, đốt chất béo và ngăn ngừa rụng tóc hiệu quả.
- Để bảo quản gừng trong thời gian dài, nên lựa chọn những củ gừng kích thước vừa phải nhưng nặng tay, rắn chắc. Không nên lựa chọn những nhánh gừng bị dập nát, vỏ nhăn nheo hoặc có dấu hiệu mốc.
- Gừng ngâm giấm nên sử dụng gừng non, rửa sạch và thái thành lát mỏng đều nhau.
- Gừng sau khi bóp với muối nên được chần qua nước sôi để giảm vị cay. Sau đó, vớt gừng ra, vắt bớt nước và để ráo.
- Chuẩn bị nước giấm ngâm gừng bằng cách đun sôi hỗn hợp nước, giấm, đường (tỷ lệ 1:1:1). Cho gừng vào lọ thủy tinh, đổ hỗn hợp nước giấm đường vào và ngâm vài ngày ở nhiệt độ phòng. Sau đó, bảo quản gừng ngâm giấm trong ngăn mát tủ lạnh để sử dụng.
8. Gừng ngâm rượu
- Gừng có tính ấm, vị cay, là một thảo dược được sử dụng trong Đông y. Khi ngâm gừng với rượu trắng sẽ bảo quản được gừng trong thời gian dài. Rượu gừng có công dụng tuyệt vời trong trị cảm, hỗ trợ chữa đau lưng, hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp. Rượu gừng còn giúp hỗ trợ điều hòa khí huyết và tăng tuần hoàn máu.